TUBİTAK-SOBAG tarafından desteklenen 1001 projesi kapsamında yürütülen bu araştırma Lozan mübadillerinin kültürlerini yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla uyguladıkları stratejilere odaklanıyor. Aktarım süreci elbette durağan olarak ilerlememekte, nesiller arasında bir takım sosyo-kültürel değişiklikler yaşanmaktadır. Bu araştırma da Lozan mübadillerinin değişimler karşısında ne tür stratejiler geliştirdiklerini ve bunun kimliklerine yansıma şekillerinin peşine düşmektedir.
Mübadiller kimliklerini görünür kılmak amacıyla çeşitli etkinlikler düzenliyorlar. Festivaller, anma törenleri, dernek buluşmaları bu faaliyetlerin birkaçı. Mübadelede 10 iskân bölgesi belirlenmişti. Biz de kendi araştırmamız kapsamında 10 iskân bölgesindeki 20 yerleşim birimine gitmeyi ve mübadillerin gündelik yaşam pratiklerinin yanı sıra özel günlerdeki kimlik sunumlarını irdelemeyi hedefledik. Bunlar: Aksaray, Güzelyurt ilçesi, Antalya, Serik ilçesine bağlı Şatırlı köyü, Aydın, Germencik ilçesine bağlı Mursallı köyü, Aydın, Kuşadası ilçesine bağlı Güzelçamlı köyü, Balıkesir, Erdek ilçesine bağlı Narlı köyü , Bursa, Mudanya ilçesi, Çanakkale, Küçükkuyu beldesi, Edirne, Küplü Beldesi, Eskişehir, Beylikova ilçesi, Hatay, Dörtyol ilçesi, Isparta, Merkez ilçeye bağlı Emre Mahallesi, İstanbul, Çatalca ilçesine bağlı Kaleiçi Mahallesi ve Elbasan köyü, İstanbul, Eyüpsultan ilçesi Kemerburgaz Mahallesi, Kayseri, Özvatan İlçesi, Kırklareli, Merkez ilçeye bağlı Yayla Mahallesi, Manisa, Turgutlu ilçesi, Mersin, Merkez ilçeye bağlı İhsaniye Mahallesi, Samsun, Alaçam ilçe merkezi Çeşme Mahallesi, Samsun, Tekkeköy ilçesine bağlı Çırakman köyü, Tekirdağ, Şarköy ilçesine bağlı Uçmakdere köyü.
Bu noktada ilçeler, köyler, mübadele ve anı evleri, festivaller, toplantılar vd. sırasında farklı nesillerden mübadillerle görüşmeler yapılarak ses ve görüntü kayıtları alınıyor. Farklı yerleşim bölgelerine dağılmış olan mübadillerin kültürlerini hâkim kültür içerisinde yaşatma ve mübadil kimliğini canlı tutma amacıyla başvurdukları yöntemler inceleniyor.
Ve en önemlisi, onların geçmişlerine, önceki nesillere bakışlarına ve kendilerini nasıl tanımladıklarını anlamak istiyoruz.
